Een sollicitatiegesprek voeren voor een nieuwe baan is voor ieder persoonstype een spannende bezigheid. Maar voor introverte mensen kan het nog een stuk lastiger zijn. Dat komt omdat bij een sollicitatiegesprek vaak een aantal extraverte eigenschappen in je voordeel werken. Het is de bedoeling dat je je ‘naar buiten’ richt. En voor de introverte persoon, die meer naar binnen gericht is, voelt dat niet natuurlijk. Maar er zijn een aantal tips die je goed kunnen helpen bij het voeren van een sollicitatiegesprek. Vergeet niet: door jouw introverte persoonlijkheid beschik jij over een aantal zeer krachtige eigenschappen. Deze vindt je gesprekspartner niet alleen interessant, ze helpen je ook tijdens het sollicitatiegesprek.
1 Maak gebruik van je kracht
Introverte mensen zijn vaak creatiever, kunnen beter samenwerken, gaan beter om met feedback en kunnen goed omgaan met deadlines. Eigenschappen die heel belangrijk zijn voor een werkgever. En daarbij kunnen ze ook goed luisteren, de ruimte observeren, concentreren en blinken ze uit in diepgang. En die dingen helpen je juist bij het voeren van het gesprek. Door goed te luisteren en observeren kun je goed en gericht antwoord geven.
2 Doel = passen jullie bij elkaar?
Zie het gesprek als een kans om te onderzoeken of de werkgever en jij bij elkaar passen. Als je doel is om hoe dan ook aangenomen te worden, dan geeft dat veel stress en spanning en dat helpt je niet. Als je het ziet als een gelijkwaardig gesprek dan neemt dat veel spanning weg. Voor jou moet het ook een omgeving zijn waarin je past en je je op je gemak voelt. Met dit gesprek kun je onderzoeken of dat zo is dus zie het ook zo.
3 Profileer je op jouw manier
Profileer je op een manier die bij je past en waarin jouw kwaliteiten goed naar voren komen. Veel introverten deinzen ervoor terug om ‘zichzelf te promoten’. Dat hoef je ook niet. Laat helder zien wat jij kan betekenen voor je gesprekspartner. Dat is iets anders dan jezelf verkopen. Vertel over je drijfveren, ambities, ervaring, kennis, vaardigheden en kwaliteiten. Laat op deze manier zien wat jouw toegevoegde waarde is aan de werkgever. Vertel vooral ook waaróm je het graag wilt. Denken aan en vertellen over je drijfveren, maakt het makkelijker om over jezelf te praten en het maakt je enthousiaster. Dat zal je gesprekspartner ook zien.
4 Ken jezelf en geef voorbeelden
Waarom ben je geschikt voor deze baan? Wat zijn je kwaliteiten en valkuilen? Bedenk er vast voorbeelden bij (mag zowel uit je werk als je privéleven). Voorbeelden maken het makkelijker om te vertellen over je kwaliteiten. Lees ook goed in de vacature naar welke eigenschappen ze vragen. Praat van te voren met anderen over je sterke en minder sterke kanten om jezelf beter te leren kennen. Geef tijdens het gesprek je valkuilen aan door je kwaliteiten aan te geven. Je valkuil is wat er gebeurt als je kwaliteit doorslaat of minder effectief is. Bijvoorbeeld: Jouw kwaliteit is behulpzaamheid. Wanneer dit doorslaat kan je valkuil zijn dat je te makkelijk ‘ja’ zegt.
5 Goede voorbereiding
Bereid je goed voor door te bedenken wat jij kan en wil bijdragen. Zoek informatie over de functie en over de organisatie. Wat spreekt je aan? Verzamel ‘bewijsmateriaal’ voor je verhaal. Maak bijvoorbeeld een portfolio van je werk, waarin foto’s, presentaties of prestaties zitten waar je trots op bent. Zo heb je gelijk voorbeelden en het maakt het praten makkelijker.
6 Onderzoek van te voren je gesprekspartner(s)
Je kunt ook vast informatie zoeken over je gesprekspartners. Bijvoorbeeld op LinkedIn of andere sociale media. Small-talk vlak voor tijdens en na het gesprek vinden veel introverte mensen vreselijk. Als je van te voren vast een indruk hebt van je gesprekspartner(s) geeft dat al wat rust en misschien heb je ook wat onderwerpen gevonden waarover je zou kunnen praten met hen.
7 Denk vast na over vragen
Tijdens het gesprek zal je gesprekspartner je veel vragen stellen. Deze zullen gaan over een drietal onderwerpen: de reden van je sollicitatie, je werkervaring/opleiding/loopbaan en je persoonlijkheid. Je kunt deze onderwerpen vast goed voorbereiden. Denk vast na over deze vragen:
- Vertel eens wat over jezelf?
- Waar ben je trots op?
- Waarom solliciteer je hier?
- Wat zijn je sterke/zwakke punten?
- Waarom zouden we jou moeten aannemen?
- Wat is het leukst/minst leuk aan je huidige/vorige baan? Waarom wil je weg?
- Waar zie je jezelf over 5 jaar?
- Wat trekt je aan in deze organisatie?
- Welke 3 eigenschappen zijn het meest kenmerkend voor jou?
8 Stel zelf ook vragen
Wacht niet alleen op vragen van de werkgever. Stel zelf ook vragen. Bereid deze van te voren voor. Misschien wil je iets vragen naar aanleiding van je onderzoek naar de organisatie, of over de functie, het team/collega’s, werkplek of over de sollicitatieprocedure. Door vragen te stellen kom je betrokken en geïnteresseerd over.
9 Oefen
Net als bij alles wordt je beter in het voeren van sollicitatiegesprekken door te oefenen. Oefen ook door middel van rollenspellen. Ik weet het, het woord ‘rollenspel’ geeft introverten vaak de kriebels, maar het werkt echt. Het helpt als je iemand vindt om mee te oefenen die je vertrouwt. Geef deze persoon een aantal punten waar je positieve feedback op vraagt. Bijvoorbeeld: het maken van oogcontact, het geven van voorbeelden of je lichaamshouding. Verder gedraagt hij/zij/hen zich als de werkgever. Oefen het gesprek van begin tot eind. Ook uit je gedrag bij de kennismaking kun je mogelijk nuttige informatie halen.
En: neem dit gesprek op op video. Zorg dat jullie beiden goed in beeld zijn. Door het terug te kijken leer je veel over jezelf en weet je waar je aan wilt werken. Door te oefenen wordt je minder onzeker en nerveus en kom je krachtiger over tijdens het echte gesprek.
10 Bedenk vast jouw reactie op wat zou kunnen gebeuren
Beeld je vast scenario’s in en bepaal hoe je gaat reageren. Er kunnen altijd dingen gebeuren die niet gepland waren. Probeer deze je vast voor de geest te halen. Bijvoorbeeld: je klapt dicht en weet niet meer wat je moet zeggen. Als je dit scenario al hebt geoefend (in je hoofd) weet je wat je moet doen. Je zou kunnen bepalen voor jezelf dat je dan rustig blijft en zegt: ‘Ik ben aan het nadenken, maar ik kom nog niet op een antwoord. Ik kom er graag later op terug.’
Heb je een idee over wat nog meer zou kunnen helpen bij je sollicitatiegesprek? Geef het dan hieronder aan in de reacties.
Boekentip: Succesvol solliciteren voor introverte mensen – Eline Sluys